Τελευταία ενημέρωση : 05/02/2012
Ο φόβος του ανεξήγητου αποτελεί ένα από τα ισχυρότερα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά του ανθρώπου, χαρακτηριστικό που εκφράζεται με την αναγόρευση του υπερφυσικού σε πεποίθηση, την διαμόρφωση τελετουργιών εξευμενισμού των ακατανόητων φυσικών φαινομένων και την ενσωμάτωση στον αρχέγονο Συμβιωτικό Κανόνα διατάξεων μεταφυσικής προέλευσης.
Η ανάπτυξη της νόησης και της λογικής επηρέασε το ανθρώπινο είδος όχι μόνο θετικά, χαρίζοντάς του σταδιακά την επικυριαρχία στον πλανήτη, αλλά και αρνητικά, αναπτύσσοντάς του έναν έμφυτο φόβο για οτιδήποτε δεν μπορούσε να εξηγήσει με τις, περιορισμένης αρχικά έκτασης, διανοητικές του ικανότητες.
Ίσως το προπατορικό αμάρτημα να είναι τελικά κάτι πολύ περισσότερο από μια απλή θρησκευτική αλληγορία που περιγράφει την απώλεια του παραδείσου σαν αποτέλεσμα της ανάλωσης των καρπών του δέντρου της γνώσης. Ίσως να περιγράφει μνήμες από την τρομακτική εμπειρία που βίωσαν οι πρώτοι άνθρωποι, όταν διαπίστωσαν ότι οι νοητικές λειτουργίες που σταδιακά αποκτούσαν, δεν ήταν σε θέση να δώσουν απάντηση στις απορίες που γεννούσαν τα όσα αντιλαμβάνονταν με τις αισθήσεις τους.
Ο φόβος του ανεξήγητου συντροφεύει τον άνθρωπο από τα πρώτα βήματα της ύπαρξής του και αντιπροσωπεύει αυτό που πολλοί περιγράφουν σαν την σκοτεινή πλευρά της φύσης του. Μια σκοτεινή πλευρά που συνεχίζει να υπάρχει, ανεξάρτητα από την πρόοδο των επιστημών και τις απαντήσεις που έχουν δοθεί σε σημαντικά «υπαρξιακά» ερωτήματα. Μια σκοτεινή πλευρά που οδήγησε τον άνθρωπο στην αναγόρευση του άγνωστου σε υπερφυσικό και σε μια διαρκή προσπάθεια εξευμενισμού αόρατων δυνάμεων που εκπορεύονταν από το λογικά ανεξήγητο.
Η εμφάνιση των κοινωνικών συμπεριφορών που περιγράφονται με την γενικευμένη έννοια της θρησκείας, δηλαδή της υπερβατικής αποδοχής και λατρείας του λογικά μη εξηγήσιμου, συντροφεύει την ανθρωπότητα από τα πρώτα της βήματα και επηρεάζει την πορεία της σε βαθμό ευθέως ανάλογο με την εξέλιξη της νόησης και της λογικής.
Όσο και αν αυτό φαίνεται με μια πρώτη ματιά παράλογο, γίνεται απόλυτα κατανοητό αν αναλογιστούμε ότι, στα πρώτα τουλάχιστον στάδια εξέλιξης της ανθρώπινης νόησης, τα ερωτήματα που δημιουργούσε η διεύρυνση των διανοητικών ικανοτήτων του ανθρώπου ήταν πάντοτε πολύ περισσότερα από τις απαντήσεις που προέκυπταν από την ανάπτυξη λογικών συνειρμών που εξηγούσαν τα φαινόμενα που βίωνε στην καθημερινότητά του.
Η αδυναμία διατύπωσης μιας λογικής απάντησης στα ερωτήματα που σύντομα διατυπώθηκαν για την προέλευση όσων αντιλαμβάνονταν οι αισθήσεις των πρωτόγονων ανθρώπων, όπως η πηγή των καιρικών φαινομένων, των σεισμών ή των ηφαιστειακών εκρήξεων, ανέπτυξε την προδιάθεση απόδοσης υπερφυσικών χαρακτηριστικών σε οποιοδήποτε από αυτά δεν εξηγείται με βάση την εκάστοτε διαθέσιμη γνώση και λογική. Η τάση αυτή εντείνεται καθώς ο άνθρωπος αρχίζει να διαμορφώνει αφαιρετικούς συλλογισμούς και να εκφράζει απορίες για την προέλευση, τόσο την δική του όσο του Κόσμου που υπάρχει γύρω του.
Η αδυναμία αυτή αποτελεί ίσως το σημαντικότερο από τα αρνητικά χαρακτηριστικά των ανθρώπινων κοινωνιών μέχρι και σήμερα. Ακόμη και ο σύγχρονος άνθρωπος αρνείται να μεταθέσει στο μέλλον την ερμηνεία φαινομένων που αδυνατεί να εξηγήσει με τις γνώσεις και την λογική του, διαμορφώνοντας θεωρίες ή λογικοφανείς εξηγήσεις που, εν γνώσει του, αντιβαίνουν στην κοινή λογική.
Η ανάγκη αντιμετώπισης του φόβου που δημιουργεί η απουσία λογικής εξήγησης των φαινομένων ή των αποριών που προκύπτουν από τους συλλογισμούς του, οδήγησε τον άνθρωπο στην διατύπωση διαφόρων μύθων και δοξασιών για την προέλευσή τους. Οι δοξασίες αυτές έχουν σαν συνέπεια την σταδιακή διαμόρφωση τελετουργιών εξευμενισμού των αόρατων δυνάμεων που εκπορεύονται από τα αντικείμενα του ανθρώπινου φόβου ή ελέγχουν την εμφάνιση και την συμπεριφορά τους. Στοιχεία που με την πάροδο του χρόνου ενσωματώθηκαν στον αρχέγονο Συμβιωτικό Κανόνα σαν υπερβατικές διατάξεις και αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα του ακόμη και σήμερα.
Σχετικά θέματα
Η προϊστορική περίοδος διαμόρφωσε πολλές από τις ατομικές και συλλογικές συμπεριφορές του σύγχρονου άνθρωπου, καθώς χάραξε ανεξίτηλα στην προσωπικότητά του αρχέγονες μνήμες και εμπειρίες ενός αγώνα για επιβίωση και επικυριαρχία που κράτησε δεκάδες χιλιετίες.