Το θέατρο του παραλόγου

Τελευταία ενημέρωση : 15/11/2011

Πριν από δύο περίπου χρόνια ο Έλληνας πρωθυπουργός σχεδόν εκλιπαρούσε τους «εταίρους» μας στην ΕΕ να λάβουν μέτρα για την επερχόμενη κρίση χρέους των κρατών-μελών της ΕΕ. Έξι μήνες αργότερα αρχίσαμε να γευόμαστε τις συνέπειες ενός ανερμάτιστου μνημονίου.

Στις 21 Ιουλίου 2011 αποφασίστηκε από την ΕΕ ή λήψη «δραστικών και καθολικών» μέτρων για την επίλυση του προβλήματος χρέους της Ελλάδας και γενικότερα των ομοιοπαθών χωρών της ΕΕ. Αμέσως μετά οι κυβερνήσεις που πήραν την απόφαση κατέβασαν τα ρολά και πήγαν διακοπές. Η απάντηση ήταν μια κλασική χρηματιστηριακή κρίση πού ανάγκάσε τους πολιτικούς να επιστρέψουν άρον άρον από τις διακοπές τους.

Λίγες μέρες αργότερα όλοι περίμεναν με «αγωνία» την εξέλιξη της συνάντησης Μέρκελ – Σαρκοζί με αντικείμενο την γενικότερη διαχείριση τους χρέους των χωρών της ΕΕ. Αμέσως μετά ένας ορυμαγδός ανακοινώσεων χαρακτήρισε αυτήν συνάντηση «κατώτερη των περιστάσεων».

Η συμφωνία της 21ης Ιουλίου περιλαμβάνει την παροχή εγγυήσεων προς την Φιλανδία για την διασφάλιση της συμμετοχής στην στην υλοποίηση του "Μεσοπρόθεσμου". Αποτέλεσμα της εφαρμογής αυτού του όρου ήταν η σύναψη μιας συμφωνίας μεταξύ της Ελλάδας και της Φινλανδίας για την μορφή των εγγυήσεων αυτών.

Την επόμενη μέρα ανακοινώθηκε ή αντίθεση της Αυστρίας, και άλλων χωρών, στην αποδοχή μιας τέτοιας συμφωνίας από την ΕΕ. Σε αντίθετη περίπτωση προαναγγέλθηκε η κατάθεση ανάλογου αιτήματος από την Αυστριακή κυβέρνηση και τους συνοδοιπόρους της.

Μόλις τρεις μήνες αργότερα, στις 27 Οκτωβρίου, οι χώρες της Ευρωζώνης αναθεωρούσαν τον σχεδιασμό τους για την οριστική επίλυση του «Ελληνικού ζητήματος» εξαγγέλλοντας μεταξύ άλλων το ουσιαστικό «κούρεμα» των Ελληνικών ομολόγων που μέχρι εκείνη την στιγμή αντιμάχονταν λυσσαλέα.

Δεν πέρασαν ούτε τέσσερις μέρες και η ανακοίνωση της πρόθεσης διεξαγωγής δημοψηφίσματος από την Ελληνική κυβέρνηση αναστάτωσε την Ευρώπη και τις αγορές οδηγώντας σε παραίτηση τον πρωθυπουργό και στην δημιουργία «μεταβατικής κυβέρνησης» για την σωτηρία της χώρας αλλά και της Ευρώπης.

Αν κάποιος διατύπωνε δημόσια πριν από δέκα χρόνια μια πρόβλεψη για την αλληλουχία των γεγονότων του τελευταίου δεκαοκτάμηνου θα τον έλεγαν τρελό και θα κινδύνευε να καταλήξει έγκλειστος σε φρενοκομείο. Ή μήπως όχι ;

Στην προσπάθεια ανάλυσης των γενεσιουργών αιτιών και των σκοπιμοτήτων που κρύβονται πίσω από την δημιουργία του ευρώ έχουν ήδη αναλωθεί χιλιάδες ώρες σκέψης και έχουν γραφεί δεκάδες χιλιάδες σελίδες έντυπου ή ηλεκτρονικού κειμένου χωρίς να υπάρξει ένα σαφές αποτέλεσμα, μιας και ποτέ δεν θα μάθουμε ποιες πραγματικά ήταν οι σκέψεις και οι προθέσεις των γεννητόρων του.

Αυτό όμως που πρέπει να καταλάβουμε είναι ποια είναι η σημερινή πραγματικότητα και πως και εάν μπορούμε να την ξεπεράσουμε.

Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση : Ένα θέατρο παραλόγου ;

Επισήμανση πρώτη. Η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, αν και ουσιαστικά είναι μια καθαρά πολιτική δράση, ακολουθεί επακριβώς τις επιταγές του διακυβερνητικού μοντέλου που εφαρμόζεται στις χώρες της ΕΕ, δηλαδή την αρχή της στάθμισης του «οικονομικού ισοδύναμου» του εκάστοτε λαμβανόμενου μέτρου.

Παράλογο πρώτο. Γίνεται προσπάθεια για μια Ευρωπαϊκή πολιτική ολοκλήρωση χρησιμοποιώντας αμιγώς μη πολιτικές διαδικασίες και πρακτικές τόσο κατά την διατύπωση των μεθόδων εφαρμογής της όσο και κατά την αξιολόγηση της προόδου της ζητούμενης σύγκλησης.

Επισήμανση δεύτερη. Η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, αν και δυνητικά συνεπάγεται την έστω και μερική συνέργεια πολλών και διαφορετικών κοινωνιών για την υλοποίηση της, δεν περιλαμβάνει ούτε ένα, έστω κατ’ επίφαση, οικουμενικό κοινωνικό κίνητρο στις προτάσεις της. Ούτε καν αυτό της ευμάρειας που συνήθως προτάσσεται από το κρατούν πολιτικοοικονομικό σύστημα.

Παράλογο δεύτερο. Γίνεται προσπάθεια για μια Ευρωπαϊκή πολιτική ολοκλήρωση αγνοώντας πλήρως τις προθέσεις και τις ανάγκες των κοινωνιών που πρόκειται να επηρεάσει.

Επισήμανση τρίτη. Η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, αν και ουσιαστικά στοχεύει στην δημιουργία ενός ενιαίου Ευρωπαϊκού πολιτικού χώρου, δεν έχει ποτέ μέχρι τώρα εκφράσει ούτε μια ολοκληρωμένη, σαφή και αποτελεσματική πολιτική έστω και σε ένα μόνο τομέα μείζονος σημασίας (εξωτερική πολιτική, άμυνα, ενέργεια, περιβάλλον, εκπαίδευση, διεθνής νομιμότητα).

Παράλογο τρίτο. Γίνεται προσπάθεια για μια Ευρωπαϊκή πολιτική ολοκλήρωση χωρίς την διακήρυξη μιας έστω και πρωτόλειας ενιαίας πολιτικής ταυτότητας.

Επισήμανση τέταρτη. Η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, αν και θεωρητικά στοχεύει στην απώτερη δημιουργία ενός ομοσπονδιακού διακρατικού σχηματισμού, δεν έχει μέχρι τώρα ποτέ αποδείξει την εφαρμογή ισότιμων διακρατικών σχέσεων μεταξύ των μελών της και, πολύ περισσότερο, δεν έχει αποφύγει την δημόσια επιβολή της άποψης του ισχυρότερου.

Παράλογο τέταρτο. Γίνεται προσπάθεια για μια Ευρωπαϊκή πολιτική ολοκλήρωση χωρίς να διαφαίνεται μέχρι τώρα καμιά διαβεβαίωση για την ισότιμη αντιμετώπιση των κρατών που συμμετέχουν σ’ αυτή.

Καλά, θα πει ο δύσπιστος, ας δεχτούμε ότι όλα τα παραπάνω παράλογα στέκουν. Είκοσι και πλέον χρόνια ευρωπαϊκών προγραμμάτων στήριξης (ΜΟΠ, ΚΠΣ, ΕΣΠΑ), διαθρωτικών ταμείων και «πρωτοβουλιών ανάπτυξης» σε τι αποσκοπούσαν.

Δυστυχώς, όπως προκύπτει από ένα διαρκώς αυξανόμενο αριθμό αναλύσεων, ο βασικός σκοπός ήταν πρωτίστως ο μετασχηματισμός μιας μόλις επανενωμένης και αδύναμης Γερμανίας στην πλέον εύρωστη οικονομικά κρατική οντότητα του πλανήτη, και δευτερευόντως η μετάπτωση των «άμυαλων» περιφερειακών κρατών - εταίρων του συστήματος στην κατάσταση που είναι σήμερα. Και όπως έχει αρχίσει ήδη να διαφαίνεται, η Γερμανία άρχισε να δρέπει τους καρπούς αυτού του σχεδίου.

Οι υπόλοιποι εταίροι, για διαφορετικούς λόγους ο καθένας, απλά αποδέχτηκαν αυτή τη πρόθεση – εξέλιξη όντας ουσιαστικά αδύναμοι να αντιδράσουν σε έναν ολοένα και αυξανόμενο εκβιασμό διάλυσης του όλου εγχειρήματος.

Το θέατρο του παραλόγου όμως δεν τελειώνει εδώ

Στην δεκαετία 2000 – 2010 η Ελλάδα δυστύχησε να έχει τις δύο χειρότερες κυβερνητικές περιόδους μετά την μεταπολίτευση, για διαφορετικούς βέβαια λόγους η κάθε μία. Η κυβέρνηση Σημίτη (2000-2004) και οι κυβερνήσεις Καραμανλή (2004-2009) έφεραν την χώρα από το απόγειο των Ολυμπιακών αγώνων στο βάραθρο της διάλυσης του 2009 με το έλλειμμα του 15,7%.

Η πρώτη (κυβέρνηση Σημίτη) συνέβαλε με την διαμόρφωση του τελικού κόστους των Ολυμπιακών αγώνων, τις ανεξέλεκτες πράξεις και τις σοβαρές παραλήψεις της, στην εδραίωση ενός κράτους διαφθοράς, κατάλυσης κάθε ηθικής στην δημόσια διοίκηση και διασπάθισης του δημόσιου χρήματος.

Οι κυβερνήσεις Καραμανλή, αν και είχαν δεσμευτεί προεκλογικά για την ανασυγκρότηση της οικονομίας μετά τους Ολυμπιακούς αγώνες, αναλαμβάνοντας την διαχείριση του κόστους (χρέους) και την ηθική «επανίδρυση» του κράτους, προτίμησαν να υπερακοντίσουν τον προκάτοχό τους σε παροχές και διοικητική αδράνεια οδηγώντας με μαθηματική βεβαιότητα την χώρα στην καταστροφή.

Ως επιστέγασμα της ανικανότητας των προηγούμενων κυβερνητικών περιόδων, η τελευταία κυβέρνηση Παπανδρέου δεν κατόρθωσε να αποβάλλει από την Δημόσια Διοίκηση και την κοινωνία τις διαβρωτικές πρακτικές που ανδρώθηκαν τα προηγούμενα τριάντα τουλάχιστον χρόνια με αποτέλεσμα να οδηγηθεί στην αυτοκαταστροφή της.

Τα υπόλοιπα αποτελούν λαϊκίστικες κραυγές αγωνίας σε εκπομπές τηλεοπτικών, και όχι μόνο, καναλιών.