Τελευταία ενημέρωση : 05/02/2012
Η διαπίστωση ότι η ανθρωπότητα βιώνει το τέλος της εφηβείας της και η ανάγκη διατύπωσης μιας απάντησης στο ερώτημα του «επόμενου βήματος» πηγάζουν από την καταγραφή και αξιολόγηση της πραγματικότητας που αντιμετωπίζουν οι λαοί της Γης στην απαρχή του εικοστού πρώτου αιώνα.
Το ερώτημα του «επόμενου βήματος» αποτελεί ουσιαστικά την επικαιροποίηση των προβληματισμών που αντιμετώπιζε η ανθρωπότητα στην αυγή της βιομηχανικής επανάστασης, όταν οι Adam Smith και Karl Marx διαμόρφωναν με τις θεωρίες τους τα θεμέλια των σύγχρονων κρατών. Η εξέλιξη των θεωριών αυτών, όπως πολλοί πλέον παραδέχονται, δεν έχει καταφέρει να δώσει μια αποτελεσματική λύση στα βασικά ζητήματα που διαχρονικά αντιμετωπίζει το ανθρώπινο είδος.
Το βασικό κριτήριο που διαμορφώνει την απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι η επάρκεια και αποτελεσματικότητα των κανόνων και των μηχανισμών που διαθέτει η ανθρωπότητα για την διαχείριση της καθημερινότητάς της, ένα κριτήριο που προσδιορίζεται από τις απαντήσεις που δίνουν οι απλοί πολίτες όλου του κόσμου σε δύο άλλα, εξίσου σημαντικά, ερωτήματα :
Υπάρχει πραγματική ανάγκη για ριζικές αλλαγές στον τρόπο που δραστηριοποιούνται και αναπτύσσονται οι κοινωνίες των ανθρώπων; Βρισκόμαστε πραγματικά αντιμέτωποι με την πιθανότητα μιας παρατεταμένης παρακμής του ανθρώπινου είδους που μπορεί να οδηγήσει στην εξαφάνισή του;
Είναι γεγονός ότι η ανθρωπότητα έχει παρουσιάσει, ιδιαίτερα μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, μια συνεχώς επιταχυνόμενη εξέλιξη σε όλους τους τομείς των δραστηριοτήτων της, μια εξέλιξη που εκφράζεται από την πρόοδο των Επιστημών και των Τεχνολογιών, την άνθηση των Γραμμάτων και των Τεχνών και την κατακλυσμιαία επέκταση των διαθέσιμων πληροφοριών για τον Άνθρωπο και το Σύμπαν που τον φιλοξενεί.
Είναι επίσης γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια το βιοτικό και συμβιωτικό επίπεδο της μεγάλης πλειοψηφίας των κατοίκων του πλανήτη διαρκώς υποβαθμίζεται επειδή η ανθρωπότητα δεν έχει ακόμη μάθει να διαχειρίζεται με ορθολογικό τρόπο τις ανάγκες και τις δραστηριότητές της. Η διαπίστωση αυτή ενισχύεται από την κραυγή αγωνίας εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων, σε όλες τις γωνιές του πλανήτη, που συνειδητοποιούν ότι:
Αυτό που έρχεται τις επόμενες δεκαετίες θα είναι ο χειρότερος κοινωνικός, ηθικός και οικονομικός χειμώνας που έχει ζήσει ποτέ η ανθρωπότητα, χειρότερος ακόμη κι’ από τον Ευρωπαϊκό Μεσαίωνα.
Η αποδοχή ή απόρριψη αυτής της διαπίστωσης δίνει ταυτόχρονα την απάντηση στο ερώτημα για την αναγκαιότητα του «επόμενου βήματος», μια απάντηση που ο καθένας από μας μπορεί να διαμορφώσει αξιολογώντας τα επί μέρους ζητήματα που συνθέτουν την πραγματικότητα που αντιμετωπίζει ανάλογα με την προσωπική του αντίληψη για όσα από αυτά επηρεάζουν καθοριστικά την καθημερινότητά του.
Όποιος όμως αγνοήσει, ή απορρίψει αβίαστα, αυτήν την διαπίστωση θα πρέπει να αποδείξει το αντίθετο. Θα πρέπει να αποδείξει ότι η οικουμενική αξιολόγηση της εφαρμογής έστω και ενός από τα άρθρα της διακήρυξης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών θα έχει, μέσα στα επόμενα πενήντα χρόνια, αποτελέσματα καλύτερα από αυτά που καταγράφονται σήμερα δικαιολογώντας την αγωνία της ανθρωπότητας για το αύριο.
Σχετικά θέματα
Το κυρίαρχο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα στην απαρχή του εικοστού πρώτου αιώνα είναι η διαχείριση των συνεπειών που προκαλεί η αύξηση του πληθυσμού της με τέτοιο τρόπο ώστε να παρέχεται ένα κοινωνικά αποδεκτό επίπεδο διαβίωσης σε όλους τους ανθρώπους του πλανήτη και να διασφαλίζεται μακροπρόθεσμα η επιβίωση και η εξέλιξη του ανθρώπινου είδους.
Ο έλεγχος και η κατοχή ενός μεγάλου τμήματος του πλούτου που συνολικά παράγεται στον πλανήτη από ένα συγκριτικά μικρό αριθμό ανθρώπων δημιουργεί μεγάλης έκτασης κοινωνικές ανισορροπίες και ενισχύει την πιθανότητα εμφάνισης γενικευμένων και μεγάλης διάρκειας κοινωνικων συγκρούσεων.
Η επιβάρυνση του φυσικού περιβάλλοντος από ανθρώπινες δραστηριότητες που προκαλούν μη αναστρέψιμες μεταβολές έχει επιταχυνθεί δραματικά τα τελευταία εκατό χρόνια σαν συνέπεια μιας αλόγιστης ανάπτυξης και της επακόλουθης καταναλωτικής επέκτασης.
Η ανάδειξη της οικονομίας στον σημαντικότερο παράγοντα διαμόρφωσης των πολιτικών που εφαρμόζουν οι ηγεσίες του πλανήτη κάνει αναγκαία μια σύντομη αναφορά στις συνθήκες που διαμορφώνουν την σύγχρονη οικονομική πραγματικότητα.
Η μετατροπή της οικονομίας σε στρατηγικό όπλο με σκοπό την επιβολή της πρόθεσης των ισχυρών του πλανήτη για παγκόσμια επικυριαρχία αποτελεί μια επικίνδυνη εξέλιξη στην πορεία της ανθρωπότητας, περισσότερο επικίνδυνη και απάνθρωπη από την χρήση της πυρηνικής ενέργειας για στρατιωτικούς σκοπούς που διαμόρφωσε τις στρατηγικές αντιπαραθέσεις στο δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα.
Η εξυπηρέτηση του χρέους, δημόσιου και ιδιωτικού, έχει αναδειχθεί στο σημαντικότερο πρόβλημα που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι ηγεσίες και οι κοινωνίες πολλών χωρών του πλανήτη. Ένα χρέος που μαστίζει, και θα συνεχίσει να μαστίζει για πολλά χρόνια ακόμη, την ανθρωπότητα επηρεάζοντας αρνητικά την εξέλιξή της.
Η αναγωγή της επιθυμίας για απόκτηση πλούτου σε πρωταρχική προτεραιότητα των κοινωνιών έχει σαν συνέπεια την ανάδειξη ηγεσιών που διαμορφώνουν τις πολιτικές τους με καθαρά οικονομικά κριτήρια αδιαφορώντας για τις κοινωνικές, περιβαλλοντικές και εξελικτικές επιπτώσεις που συνεπάγεται μια τέτοια επιλογή.